Właściwie to tytuł notki powinien brzmieć: Opowieść z tezą o dwóch rodach z dwóch seriali, czyli spekulacje kto w X wieku miał większe szanse zostać królową Szwecji i Danii.

Zacznijmy od Piastów, rodu Kazimierza Wielkiego bohatera serialu pt. "Korona Królów".

Skąd się wzięli? Tego, tak naprawdę, nie wiemy. Mamy do dyspozycji przekazy Galla Anonima i Wincentego Kadłubka, które jak twierdzi Zdzisław Skrok, są propagandą pisaną na potrzeby pierwszych Piastów lub jak pisze Józef Szafarzyk:

"Stanąwszy na téj posadzie, że wszelkie powieści bohatyrskie są dwojakiego rodzaju, bądź, że w nich mówimy o rzeczach i czynach tylko zmyślonych, o płodach umu poetyckiego, położonych pozornie w zakresie rzeczywistości (powieści bajeczne, mytyczne), bądź, że prawdziwe zdarzenia przeniesione do państwa swobodnego umu wyzuwają się z oznak historycznych a przyoblekają się w szatę bajeczną. (...) sądzimy, że znajdują się ślady obydwu rodzajów w powieściach, które Kadłubek raczéj przypomniał niż wiernie podał".

A co wiemy?

W ujęciu mniej więcej chronologicznym wiemy że:

- mieszkańcy Skandynawii (różnie nazywani: Wikingowie, Normanowie, Waregowie, Rusowie) w wiekach VIII, IX i X na swoich słynnych łodziach podbijali świat np. Anglię, Francję, Sycylię

- główną drogą handlową Wikingów z krajami arabskimi, Indiami w wieku VIII i IX, X była trasa przez Nowogród, dalej Wołgą do Morza Kaspijskiego. Dopiero na przełomie wieku X i XI otwiera się szlak handlowy przez Dniepr.

- arabscy geografowie, podróżnicy, kupcy rozróżniali Rusów i Słowian jako dwa różne narody i umiejscawiali stolicę Rusów na wyspie

- Visby na Gotlandii nazywana była nazywana Wenecją północy, gdyż te dwa miasta dzieliły się handlem kosztownościami indyjskimi i przyprawami arabskimi. Z Astrachania jedna połowa tych towarów szła Donem do Tanaidy (dzisiejszy Azow) a stamtąd do Wenecji, druga Wołgą do Ładogi i Nowogrodu. Z Ładogi zaś do Visby.

- Polanie to nie tylko nasi polscy Słowianie. Zamieszkiwali także tereny nad Dnieprem, ich głównym grodem był Kijów

- w roku 859 lecz mogło to być kilka lat wcześniej – nastąpiła pierwsza próba podboju Słowian Wschodnich przez Wikingów zakończona buntem plemion słowiańskich i wypędzeniem najeźdźców

- w roku 862 przybywa do Nowogrodu Rus Ruryk ze swoim wojskiem i tworzy państwo Rurykowiczów. U Michała Bobrzyńskiego można przeczytać: „Stopniowego podboju dokonali tylko w ten sposób, że w szeregi swoje przyjmowali Słowian, a temsamem odrębność swą narodową osłabiali i prędko tracili. Przyjmując język słowiański zginęli w społeczeństwie słowiańskim bez śladu, przekazując mu tylko swoją nazwę, swoję dynastyą Rurykowiczów i ustrój stworzonego przez się państwa”. Przybierali imiona wywodzące się z podpitych plemion i używali ich równolegle np. Ingvar - Igor, Helga - Olga.

- Askold i Dir członkowie drużyny Ruryka, około roku 862 podbijają plemiona słowiańskie nad Dnieprem i Dźwiną w tym także Polan. Wraz ze swoim rodem, klanem osiedlają się w Kijowie.

- w 882 obaj wodzowie zostają podstępnie zamordowani przez Olega Mądrego - następcę i krewnego Ruryka. A o ich rodzie nie ma już później żadnej informacji

- poziom wód gruntowych w owych czasach był o kilka metrów wyższy niż obecnie

- istniało bezpośrednie połączenie drogą wodną między Dnieprem a Wisłą. Na początku wieku XI książę kijowski Jarosław na wyprawę przeciw Mazowszu wyruszył na łodziach.

- teren miedzy Wisłą a Odrą pokryty był jednym wielkim lasem. Koryta rzek rozlewały się na przestrzeni kilometrów kwadratowych. Ludność, która zamieszkiwała te wodne puszcze była nieliczna. Wielkiego handlu i wpływu innych cywilizacji nie było. Jak pisze Bobrzyński ludność „ rozrzucona na pojedyncze domostwa, nie skupiła się na pewne miejsca, związków gospodarczych, gminy wiejskiej a tem mniej miejskiej zupełnie nie znała”. Czasami pojawiają się kupcy żydowscy czyli Rodanici , Radanici.

- na Mazowszu na przełomie wieku IX i X powstają grodziska większe, konstruowane według innej technologii niż dotychczasowe. Po 20 – 30 latach zostają spalone.

- na terenie Wielkopolski i Kujaw w latach 930-940 zostają zniszczone wszystkie znajdujące się na tym terenie gródki. Równocześnie budowane są nowe grody, większe, potężniejsze, o innej konstrukcji wałów obronnych i z zastosowaniem najnowszej ówczesnej wiedzy dotyczącej obronności np. zbudowany około 940 roku gród na Górze Lecha w Gnieźnie, lub w Kaliszu czy Poznaniu, albo najstarszy w Gieczu.

- zmienia się struktura zarządzania. Z rad plemiennych na wodzowską, z wojskową drużyną, służącymi i niewolnikami.

- w roku 960 na scenę wkracza i w 966 przyjmuje chrzest Mieszko I, o którym wiemy, że tak naprawdę nie wiemy, jak miał na imię. Miszko, Mieszko, Misica, Misico, Miasaco? Na srebrnych denarach, którymi posługiwali się Rodanici w handlu z Polską za czasów pierwszego władcy widnieje hebrajski napis Mesquo albo Meshha fecit. Czy może Mieczysław jak nazywają go XIX wieczni polscy historycy. Forma Mieszko pojawia się w dokumentach pisanych dopiero w wieku XII

- pod koniec życia Mieszko I dzieli swoje królestwo na dwie części. Jedną oddaje we władanie Bolesławowi Chrobremu, drugą zostawia dla siebie i synów z drugiego małżeństwa.

- w dokumencie sporządzonym miedzy rokiem 990 a 992 „Dagome iudex” , w którym nasz władca wraz z małżonką i synami z drugiego małżeństwa ofiarowuje część państwa Polskiego czyli państwo gnieźnieńskie pod opiekę Stolicy Apostolskiej, nie pojawia się ani razu imię Mieszko jako imię władcy. Jako imię władcy jest tam używane imię Dagome.

- córka Mieszka I Świętosława, Sygryda między rokiem 980 a 984 zostaje żoną Eryka Zwycięskiego króla Szwecji, a po jego śmierci wychodzi za mąż za króla Danii i Norwegii Swena Widłobrodego. Z ich związku rodzą się miedzy innymi dwaj duńscy królowie: Harald II Svensson i Kanut II Wielki. Po wypędzeniu przez męża wraca do Polski do swojego brata Bolesława. Po kilku latach i śmierci Swena synowie przybywają do Polski po matkę. Prawdopodobnie towarzyszy jednemu z nich Kanutowi II Wielkiemu podczas jego panowania w Anglii.

Teraz krótko pospekulujmy czerpiąc pełnymi garściami ze Zdzisława Skroka.

Wydaje się wielce prawdopodobne, że po zamordowaniu Askolda i Dira ich ród, jak to bywało u Wikingów, zebrał na łodzie swoich wojowników, żony, dobytek, niewolników i zaczął szukać nowego miejsca, aby się osiedlić. Ponieważ północ (swoi), wschód (Bulgarzy i Chazarowie) i południe (Grecy, Pieczyngowie) były zajęte i nie było wolnych terenów do łupienia, udali się na jedyne znane im zapewne z opowiadań lub doświadczeń jeszcze przez nikogo nierządzone terytorium czyli na północny wschód. Na początek osiedlili się na Mazowszu. Potem z jakiś przyczyn uznali, że nie jest to bezpieczne miejsce i spaliwszy swe grody przeprawili się przez Wisłę i tam między nią a Odrą potomek Askolda a zarazem zapewne dziad Mieszka I zaczął budować zalążek nowego Państwa. Nazwę swojego rodu już mieli – Polanie.

Tak to opisał pan Zdzisław Skrok.

My jednak pospekulujmy dalej i opowieść połączmy z rodem Ragnara Lodbroka, legendarnego władcy Dani i Szwecji, a także bohatera drugiego serialu pt. "Wikingowie", emitowanego właśnie na kanale Historia. Jak? Na pierwszy rzut oka wiadomo. Ragnar i jego ród byli Wikingami. Ale czy można połączyć jeszcze bardziej?

Wydaje się, że tak. Gdy zajrzymy do angielskiej Wikipedii, to według Olofa von Dalina XVIII wiecznego szwedzkiego szlachcica, królewskiego bibliotekarza oraz narodowego historiografa, Askold był wnukiem tegoż Ragnara, oraz synem Bjorna Żelaznobokiego władcy Szwecji, dowódcy wypraw Wikingów do Francji i na Morze Śródziemne.

Kończąc pozwolę sobie ponownie zadać pytanie z początku notki. Kto miał większe szanse zostać w X wieku królową Szwecji i Danii? Czy księżniczka z jakiegoś nieznanego nikomu szerzej słowiańskiego rodu, którego stosunki gospodarcze i polityczne ze Skandynawią były nikłe? Czy może księżniczka, już Słowianka, lecz wprost pochodząca z jednego z najbardziej zasłużonych i otoczonych chwałą rodów normańskich? Lub zapytam wprost. Jak powstała Polska?

Literatura:

Adam Szelągowski, Najstarsze drogi z Polski na wschód w okresie bizantyńsko – arabskim z mapą, Kraków, 1909 (można pobrać bezpłatnie z www.archive.org)

Pavel Jozef Šafárik , Słowiańskie starożytności, Tom 2 Poznań 1844

https://books.google.pl/books?id=fXSArXxDCKUC&pg=RA1-PA434&lpg=RA1-PA434&dq=S%C5%82awia%C5%84skie+staro%C5%BCytno%C5%9Bci,+Tom+2+Autorzy+Pavel+Jozef+%C5%A0af%C3%A1rik&source=bl&ots=x9duUeCcDu&sig=HXYWGyrSHIUqvnBIc922EfFmtsA&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiXxur6lOTYAhXCUlAKHc0BDMkQ6AEIKTAA#v=onepage&q=S%C5%82awia%C5%84skie%20staro%C5%BCytno%C5%9Bci%2C%20Tom%202%20Autorzy%20Pavel%20Jozef%20%C5%A0af%C3%A1rik&f=false

Michał Bobrzyński, Dzieje Polski w zarysie, Warszawa, 1887 (można pobrać bezpłatnie z www.archive.org)

Skrok Zdzisław, Czy wikingowie stworzyli Polskę, Warszawa, 2013

https://en.wikipedia.org/wiki/Askold

https://en.wikipedia.org/wiki/Polans_%28eastern%29

https://en.wikipedia.org/wiki/Olof_von_Dalin

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ragnar_Lodbrok

---

tagi: polska  wikingowie 

	o2ga
	23 stycznia 2018 21:57

5     1409    5 zaloguj sie by polubić